Bronkoskopi

BRONKOSKOPİ HASTA BİLGİLENDİRME REHBERİ

Bronkoskopi, çok genel bir tanımlama ile havayollarının yani bronş ağacının içerden görüntülenmesi işlemidir. Bu işlem esnasında boğaz, gırtlak, nefes borusu ve bronş ağacının anatomisi incelenir. İki tip bronkoskop vardır.

1. Fleksible (esnek) Bronkoskop: Uzun esnek bir tüptür. İnce bir kalem kalınlığında olup
   ucunda ışık mevcuttur. Alette biyopsi ve yıkama işlemleri için kullanmak üzere kanallar
   mevcuttur. Esnekliği sayesinde burun ve ağız yolu kullanılarak havayollarına geçilir. Lokal
   anestezi altında yapılır.
2. Rijid Bronkoskop: Genel anestezi altında sadece ağızdan uygulanabilen, esnek olmayan
   açık tüp seklindedir. Genellikle yabancı cisim çıkarılması veya tedavi amaçlı işlemlerde
   uygulanır.

Her 2 bronkoskopunda kendine özgü avantajları bulunmaktadır. Alet seçimi doktorunuz tarafından yapılacaktır.

NEDEN BRONKOSKOPİ YAPILIR?

Bronkoskopi yapılması için pek çok tıbbi neden vardır. 2 ana amaçla yapılır.

1. TANISAL AMAÇLI olarak sıklıkla; çeşitli nedenlerle çekilmiş akciğer grafisi veya bilgisayarlı tomografide anormal bulguların varlığı, tedaviye cevap vermeyen kronik öksürük, öksürükle birlikte kan gelmesi ve 2 haftadan uzun süren ses kısıklığı gibi durumlarda uygulanır.
2. TEDAVİ AMAÇLI olarak; hava yollarındaki yabancı cisimleri çıkarmak, trakea ve ana bronşlardan kaynaklanan, hastada aşırı nefes darlığına neden olan iyi ve kötü huylu tümörlerin girişimsel Bronkoskopi uygulamaları (Lazer, Argon plazma koter, Kriyokoter, Elektrokoter vb.) ile çıkarılması, yine trakea ve ana bronşların çeşitli nedenlerle oluşmuş darlıklarına stent takmak için uygulanır.

BRONKOSKOPİ İŞLEMİNE NASIL HAZIRLANMALI?

Bronkoskopi hastanın hekimi ile yüksek düzeyde işbirliği gerektirdiğinden doktorunuza aldığınız tüm ilaçlarınız ve daha önceden var olan hastalıklarınız hakkında bilgi vermeniz gerekmektedir. İlaçlara karşı alerjinizin olup olmadığını da belirtmeniz önemlidir. İşlem öncesi yapılması gerekenler

1. İşlemden 8 ila 10 saat öncesinden aç kalınması gereklidir.
2. Eğer tansiyon, kalp ilacı gibi sürekli kullandığınız ilaç varsa az bir su ile alabilirsiniz.
3. Eğer kan sulandırıcı ilaç alıyorsanız (Kumadin, Aspirin, Plavix vb) doktorunuza
   önceden haber veriniz ve kolayca kanamaya neden olabileceğinden doktorunuzun önerdiği şekilde kesiniz.
4. İnsülin veya ağızdan ilaç kullanma ihtiyacı olan şeker hastasıysanız önceden doktorunuza haber veriniz çünkü işlem öncesi ve sonrası doz ayarlaması gerekebilir.
5. Dişleriniz protez ise işlem öncesi mutlaka çıkarılmalıdır.
6. İşlem sedasyon gerektirebilir bu nedenle yanınızda size eşlik edecek bir refakatçi
   bulunması gereklidir.

BRONKOSKOPİ NASIL UYGULANIR?

1. Bronkoskopinin sizde sıkıntı hissi uyandırmaması için ön tedavi uygulanır.
2. İşlem esnasında öksürme, öğürme gibi refleksleri en aza indirmek amacıyla buhar makinesi kullanarak lokal anestezik ağızdan verilir. Boğaz uyuşturulur.
3. İlave ilaç gerektiğinde kolay uygulayabilmek için kolunuzdaki bir damara küçük bir iğne yerleştirilir.
4. El parmağınıza takılan küçük bir alet ile oksijen düzeyiniz ve nabzınız, kolunuza bağlanan manşonla tansiyonunuz sürekli takip edilir.
5. İşlem esnasında ihtiyacınız olursa burnunuza yerleştirilen yumuşak plastik tüp ile ekstra oksijen verilir.
6. Bronkoskopi, en rahat edeceğiniz şekilde yatar yada hafif oturur pozisyonda uygulanır.
7. Bronkoskop ile ağız veya burun deliğinden geçilir ve ses tellerine ulaşılır. Bu noktada gerekirse lokal anestezi yollanarak ses telleri uyuşturulur ve boğaz rahatlatılır. Bronkoskop ile ses tellerinden geçerken nefessiz kalmış hissine kapılabilirsiniz. Bu his normal ve geçicidir.
8. İşlem sırasında konuşmayınız. Konuşmak ses tellerine zarar vererek ses kısıklığına ve boğaz ağrısına neden olabilir.
9. Ses tellerinden geçtikten sonra trakea ve bronş yapıları incelenir. Gerek görülürse bronkoskop kanalından yollanacak forsepsle biyopsi alınabilir. Bir miktar tuzlu su verilerek akciğerlerden yıkama materyali alınıp incelemeye yollanır. Bu uygulamalar ağrılı değildir.

BRONKOSKOPİ SONRASI NELER YAPILIR?

1. İşlem bittikten sonra en az 2-3 saat dinlenme ünitesinde gözlem altında tutulursunuz.
2. Eğer göğüs ağrısı, nefes darlığı ve kan tükürme gibi şikâyetiniz olursa doktor/ hemşirenize bildirin. İşlem sonrası 1-2 gün az miktarda kan gelmesi normaldir.
3. Hastaneden ayrılmadan önce tansiyon nabız kontrolü yapılır. Kolunuzdaki iğne çıkarılır ve gerek görülürse akciğer filminiz çekilebilir.
4. Yutma refleksiniz zayıfladığından işlemden 2 saat sonrasına kadar yemek ve içmeye izin verilmez.

EVE DÖNÜŞ

Eve döndükten sonra günün kalan saatlerini istirahat ile geçiriniz. Anestezinin etkisi bazen uzun sürer bu nedenle işlemden en az 12 saat sonraya kadar otomobil kullanmak, iş makinesi işletmek ve alkol almak önerilmez. İşlemden sonraki gün işe/okula başlanabilir.

BRONKOSKOPİ KOMPLİKASYONLARI NELERDİR?

Bronkoskopi güvenli, tanısal bir işlemdir ancak yine de risk taşır. Nadiren geçici ateş, kanama nefes darlığı gibi komplikasyonlar olabilir. Doktorunuz bunu rahatlıkla kontrol altına alır. Bronkoskopik biyopsi ile akciğerde sönme riski de %1’den çok azdır. Bu durumda uygulanacak tedavi ile hızla akciğerler düzelir.
Bronkoskopi işlemi sonrasında herhangi bir sorunuz veya probleminiz olursa doktorunuzla bağlantı kurunuz.