Akciğer kanserinin en önemli belirtisi bir türlü geçmeyen öksürük...

Akciğer kanserinin en önemli
belirtisi bir türlü geçmeyen öksürük

Akciğer kanseri belirtilerinden tedavi yöntemlerine, hastalık oluşturan nedenlerden teşhisin önemine kadar tüm sorularımızı yanıtlayan Prof. Dr. Ufuk Yılmaz, değerli bilgiler paylaşırken, önemli uyarılarda bulundu. TÜSAD Akciğer Kanseri Çalışma Grubu Başkanı olan Prof. Dr. Ufuk Yılmaz, www.nefesalalim.com okurlarının en çok merak ettiği sorulara şu yanıtları verdi:

• Akciğer kanseri nasıl bir hastalıktır? Belirtileri nelerdir?
  Akciğer kanseri, normal akciğer hücrelerinin kontrol dışı çoğalarak akciğer içinde tümör oluşturması durumudur. En önemli belirtilerinden birisi, bir türlü geçmeyen öksürüktür. Sigara kullananlar çoklukla bu öksürüğü sigaraya bağlarlar. Ancak öksürüğün karakterinde oluşabilecek değişikliğe dikkat etmeliyiz. Öksürüğün daha inatçı, daha rahatsız edici, geçmek veya azalmak bilmeyen bir hal alması akciğer kanserine bağlı olabilir. Bunun yanında öksürükle kan tükürülmesi akciğer kanserinin diğer bir işareti sayılabilir. Halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı gibi belirtilere dikkat etmek gerekir. Bunlar genellikle akciğer kanserinin geç evrelerinde ortaya çıkan belirtileridir.

• Akciğer kanseri konusunda dünyada ve Türkiye’deki güncel durum nedir?
  Akciğer kanseri ülkemizde ve dünyada ciddi bir sağlık problemidir. Zira, kanser tipleri arasında en sık görülen ve kansere bağlı ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer alır. Sağlık Bakanlığı verilerine göre; akciğer kanseri, erkeklerde en sık; kadınlarda ise beşinci sıklıkta görülen kanser türüdür. Kansere bağlı ölümler içerisinde akciğer kanseri yılda 1.76 milyon ölüm ile tüm dünyada ilk sıradadır. Türkiye’de yaklaşık 50 bin akciğer kanseri hastası olduğu bilinmektedir.

• Akciğer kanserinin nedenleri nelerdir?
  Sigara başta olmak üzere, tütün ve tütün ürünleri kullanımı akciğer kanserinde en önemli risk faktörüdür. Bu nedenle, bu ürünleri kullanan bireyler en önemli risk grubunu oluştururlar.  Yapılan araştırmalar, ülkemizde görülen akciğer kanserlerinin yüzde 90’ının sigara kullanımına bağlı olarak meydana geldiğini göstermektedir. Hiç sigara içmemiş olanlara veya sigara içmeyi bırakanlara kıyasla sigara kullanmaya devam edenlerde akciğer kanseri görülme oranı daha yüksektir. Tütün kullanımının yanı sıra pasif içicilik dediğimiz sigara dumanına maruz kalma, genetik faktörler, radon gazı, asbest, çevresel toksinler, silika ve ağır metal maruziyetleri, hava kirliliği gibi çevresel ve mesleki risk faktörleri de akciğer kanserine neden olan diğer etmenlerdir. Dolayısıyla, bu faktörlere maruz kalan kişiler değişen oranlarda akciğer kanser riski taşımaktadır.

• Akciğer kanserinde erken teşhisin önemi nedir? Tedavi sürecini ve başarısını nasıl etkiler?
  Akciğer kanseri için erken tanı çok önemlidir.  Akciğer kanserinin erken teşhis edilmesi, tedavide başarıyı arttıran ve hastalıktan kaynaklı ölüm oranlarını azaltan önemli bir faktördür. Erken evrede tanı alan akciğer kanseri hastalarında sağ kalım oranları yüzde 70’lerin üzerinde gerçekleşmektedir. Erken tanı için belirtiler konusunda bireylerin duyarlı olması, bazı belirtilerin ortaya çıkması durumunda hekime başvurulması önemlidir. Ancak akciğer kanserine sebep olan tütün ve diğer kanserojen maddelerden uzak durulması çok daha önemlidir. Israrla, akciğer kanserinin önlenebilir bir kanser türü olduğunu söylemek isteriz. Sigaraya hiç başlamamak veya hangi dönemde olursa olsun sigarayı bırakmak akciğer kanseri riskini en aza indirmek konusunda çok önemlidir. Bu arada sigara içimine bağlanan şikayetler, akciğer kanserinin tespitini geciktirebilmektedir. Bireyler öksürük, hırıltılı nefes gibi şikayetlerini sigaraya bağlayarak normalleştirmekte ve hekime başvurmakta gecikebilmektedir.

• Akciğer kanserinin tespitinde kullanılan tanı yöntemleri neler?
  Akciğer kanserinin tanısında akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi, PET/CT ve bronkoskopi gibi pek çok farklı yöntem kullanılıyor. Bu yöntemler ile radyolojik olarak kuşkulanılan hastalıklı alandan alınan biyopsi örneklerinin mikroskop altında incelenmesi ile tanı elde edilir.

• Akciğer kanserinde tedavi yöntemleri nelerdir? Akciğer kanserinde yeni tedavi yöntemleri var mıdır?
  Akciğer kanseri tedavisinde birçok yöntem, tek veya birkaçı birlikte kullanabilir. Doğru bir akciğer tedavisi için, hastalığın evresi ve bazı tip kanserler için genetk mutasyon durumu doğru tespit edilmelidir. Hastalığın gerektirdiği, hastanın günlük performansına uygun, tolere edebileceği, en uygun tedavi yöntemi her hasta için ayrı karar verilmelidir. Kemoterapi, radyoterapi ve erken evrede cerrahi teknolojik olarak da gelişen belli başlı tedavi yöntemleridir. Sayıları her geçen gün artan immünoterapi (tümöre karşı bağışıklık sistemini güçlendiren) ve hedefe yönelik (tümör içindeki belirli mutasyonları hedef alan) ilaçlar akciğer kanseriyle mücadelede başarıyı arttırmaktadır.

• Akciğer nakli bu hastalığın tedavisinde bir yöntem midir? Hangi durumlarda nakle başvurulur?
  Akciğer dışı organlara yayılım yapmış ya da yayılım olasılığı yüksek akciğer kanserli hastalarda, akciğer naklini düşünmek doğru olmayacaktır. Akciğer nakli ancak akciğere lokalize kalma eğilimi çok yüksek ancak etkili tedavisi olmayan bazı çok nadir tip akciğer kanserlerinde gündeme gelebilir.

• Kasım ayı, tüm dünyada Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı. Bu kapsam okurlarımıza özellikle vermek istediğiniz bir mesaj var mı?
  Tütün ve tütün ürünlerini aktif kullanmak ve tütün dumanına dolaylı olarak maruz kalmak (pasif içicilik) akciğer kanserinin kanıtlanmış en büyük sebebidir. Türkiye’de görülen akciğer kanserlerinin yüzde 90’ının ortaya çıkış nedeni, tütün kullanımıdır. Hiç sigara içmeyenler veya sigara içmeyi bırakmış olanlara göre, hala sigara içen kişilerde yeni akciğer kanseri vakası görülme oranının daha yüksek olduğu unutulmamalıdır. Yani, akciğer kanseri gelişme riski hiç sigara içmeyen ya da sigarayı bırakan kişilerde azalmaktadır. Ayrıca, sigarayı bıraktıktan 10 yıl sonra, akciğer kanseri riskinin yüzde 50 oranında azaldığı görülmektedir. Özellikle vurgulamak isterim ki, akciğer kanserini önlemenin en etkin yolu, tütün kullanımının azaltılması ya da sonlandırılmasıdır. Günümüzde, değişik yöntemlerle özendirilen ve gittikçe artan nargile tüketimi özellikle gençlerimiz için büyük bir tehditdir. Elektronik sigara endüstrinin bir kandırmacasıdır ve ciddi tehlike içermektedir. Bu nedenle tütün ve tüm tütün ürünlerinin kapalı veya açık alanlarda kullanımını veya kullanımının özendirilmesi engellenmelidir. Sağlıklı bir akciğer ile geçirilecek hayat, her bireyin hakkıdır.